Dokumentacja techniczna instalacji elektrycznej - schemat blokowy zasilania [2024]

Właściwe zaprojektowanie i eksploatacja instalacji elektrycznej to kluczowe aspekty bezpieczeństwa i efektywności każdego obiektu. Wśród wielu istotnych elementów, szczególną uwagę należy zwrócić na schemat blokowy zasilania. Ten prosty dokument stanowi niezwykle cenne narzędzie dla wszystkich osób odpowiedzialnych za funkcjonowanie instalacji elektrycznej.
W zależności od złożoności i wielkości instalacji elektrycznej, możemy przedstawić wiele szczegółów lub tylko najważniejsze elementy, a to jest zasadne względem czytelności i przeznaczenia.

Przykład prostego schemat blokowego, utworzony w word, nie zawsze trzeba używać programów typu AutoCAD, przedstawia zasilanie z Sieci Elektroenergetycznej (SEE) - czyli Operator Systemu Dystrybucyjnego, rozdzielnicę średniego napięcia (SN), dwa transformatory (TR1, TR2) oraz rozdzielnice główne niskiego napięcia (RG1, RG2) oraz połączenie pomiędzy rozdzielnicami niskiego napięcia. Na tym prostym schemacie blokowym nie ma za wiele informacji, ale w prosty sposób przedstawia układ zasilania.

Najczęściej składa się z symboli elektrycznych transformatorów, rozdzielnic, wyłączników, do łączenia elementów służą linie będące liniami kablowymi, szynoprzewodami, szynami głównymi rozdzielnicy oraz oczywiście krótkie teksty opisujące parametry urządzeń lub linii, dłuższe w przypadku opisania np. działania układ SZR (Samoczynne Załączenie Rezerwy), czyli graficzna reprezentacja struktury i działania całej instalacji elektrycznej. Ukazuje on w sposób uporządkowany i przejrzysty wszystkie jej elementy, począwszy od źródła zasilania, poprzez rozdzielnice i obwody, aż po odbiorniki energii elektrycznej.

Schemat blokowy przedstawia ten układ co wcześniej, ale tutaj mamy już informacje takie jak: napięcie, długość linii kablowych, moc transformatorów, rozdzaje aparatów itp. itd. - powyższy schemat stworzony przy pomocy programu Ecodial SE (program darmowy - wymaga rejestracji).

Wykorzystując aplikacje tego typu jako narzędzie do stworzenia, a później do aktualizowania schematu blokowego zasilania, otrzymuje dodatkowe możliwości jak bilans mocy, obliczenia zwarciowe, selektywność / kaskadowość zabezpieczeń, różne układy pracy, poprzez zmianę pozycji aparatów otwórz / zamknij. 

Gwoli ściłości to już jest schemat jednokreskowy ze względu na ilość szczegółów.

• Ułatwia zrozumienie instalacji:
  Schemat blokowy pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z rozkładem i działaniem całej instalacji. Jest to niezwykle ważne dla osób, które na co dzień eksploatują instalację, ale również dla służb serwisowych i ratunkowych w przypadku awarii.
• Umożliwia szybką identyfikację problemów:
   W przypadku awarii, schemat blokowy ułatwia lokalizację jej źródła i podjęcie odpowiednich działań naprawczych.
• Ułatwia planowanie modernizacji i rozbudowy instalacji:
   Schemat blokowy stanowi doskonałą bazę do planowania zmian i rozbudowy instalacji w przyszłości.
• Zwiększa bezpieczeństwo:
   Dobrze sporządzony schemat blokowy pozwala na lepsze zarządzanie ryzykiem awarii i porażenia prądem.
• Usprawnia zarządzanie energią:
  Schemat blokowy ułatwia analizę zużycia energii elektrycznej w poszczególnych obwodach i identyfikację obszarów, gdzie można zoptymalizować jej zużycie.

Powyżej bardziej rozbudowy układ, jeden transformator, agregat prądotwórczy jako źródło awaryjne, kilka rozdzielnic głównych i rozdzielnice dystrybucyjne jako odbiory, w tym przypadku stworzyć to w Word to już nie lada wyzwanie, a nakład pracy byłby nie porównywalny do korzyści.

Schemat blokowy zasilania jest niezwykle użyteczny podczas projektowania, instalacji i konserwacji systemów zasilania. Podczas projektowania pomaga inżynierom zrozumieć, jak energia będzie dystrybuowana i jakie elementy będą potrzebne. Podczas instalacji pomaga technikom zrozumieć, gdzie i jak zainstalować poszczególne elementy. Wreszcie, podczas konserwacji pomaga zidentyfikować i rozwiązać problemy z zasilaniem.

Tak, warto stale aktualizować schemat blokowy zasilania. Ponieważ systemy zasilania są dynamiczne i mogą ulec zmianie z czasem, ważne jest, aby schemat blokowy zasilania odzwierciedlał aktualny stan systemu. Regularne aktualizacje pomagają zapewnić, że schemat jest zawsze aktualny, co ułatwia identyfikację i rozwiązywanie problemów.
Aktualizacja schematu blokowego zasilania jest niezwykle istotna z kilku powodów:

1. Łatwiejsze zrozumienie układu elektrycznego: Schemat blokowy zasilania umożliwia klarowną wizualizację całego układu elektrycznego obiektu. Dzięki niemu można łatwiej zrozumieć, jak poszczególne elementy są połączone i jak funkcjonują razem.

2. Diagnozowanie problemów: Posiadanie aktualnego schematu blokowego ułatwia lokalizowanie i diagnozowanie usterek w instalacji elektrycznej. Dzięki tej mapie układu można szybko zlokalizować problematyczne obszary i podjąć działania naprawcze.

3. Planowanie modernizacji lub rozbudowy: Schemat blokowy zasilania jest niezbędny podczas planowania modernizacji lub rozbudowy instalacji elektrycznej. Pozwala on zobaczyć, jakie zmiany należy wprowadzić i jak wpłyną one na cały system.

4. Bezpieczeństwo: Zaktualizowany schemat blokowy może również pomóc w zapewnieniu bezpieczeństwa użytkowników obiektu. Dzięki jasnej dokumentacji elektrycznej można unikać potencjalnie niebezpiecznych sytuacji, takich jak przeciążenia lub zwarcia.

5. Łatwiejsze szkolenie personelu: Posiadanie czytelnego schematu blokowego ułatwia szkolenie personelu odpowiedzialnego za obsługę i konserwację instalacji elektrycznej. Nowi pracownicy mogą szybciej zaznajomić się z układem i zasadami działania systemu.

6. Zgodność z przepisami i normami: W niektórych branżach posiadanie aktualnego schematu blokowego zasilania może być wymogiem prawnym lub normatywnym. Zapewnienie zgodności z wymogami regulacyjnymi może pomóc uniknąć kar finansowych lub problemów prawnych.

7. Łatwiejsza konserwacja i utrzymanie: Dostęp do schematu blokowego ułatwia również planowanie i wykonywanie prac konserwacyjnych oraz utrzymaniowych. Dokumentacja ta może być pomocna przy zaplanowaniu harmonogramu przeglądów i wymiany części.

8. Optymalizacja wydajności: Analiza schematu blokowego może pomóc w identyfikacji obszarów, w których można poprawić wydajność energetyczną lub zoptymalizować zużycie energii.

Schemat blokowy zasilania jest kluczowym narzędziem dla każdego, kto pracuje z systemami zasilania. Umożliwia zrozumienie, jak energia jest dystrybuowana w systemie, co pomaga w projektowaniu, instalacji i konserwacji. Regularne aktualizacje schematu są niezbędne do utrzymania jego aktualności i skuteczności. Bez wątpienia, schemat blokowy zasilania jest nieocenionym narzędziem dla efektywnej eksploatacji instalacji elektrycznej.